Historia Oleśnicy

Dzieki Rychu! Tu tak na szybko znalazłem małe sprawozdanko w podobnym temacie dotyczące pow. Oleśnickiego:

Sprawozdanie miesięczne z dn. 20 VIII 1945 do pełnomocnika rządu Rz. P. na obwód IX Dolnego Śląska. Wójt gminy Sokolniki Wielkie

Sprawozdanie za styczeń 1946r.
1) Sytuacja ogólna polityczna.
d) do armii czerwonej ludność zajmuje stanowisko nie przychylne a to z powodu często powtarzających się napadów rabunkowych dokonywanych przez grupy żołnierzy radzieckich.
2) Stan bezpieczeństwa.
a) pod względem przestępczości nie zauważono wielkiego nasilenia , jedynie istnieje na terenie gminy szaber lekkich przedmiotów, jakoby z powodu trudnych warunków bytowania na terenach zniszczonych i napływu elementów po części chcących zrobić interes.
(…)
c) Wystąpień organizacji tajnych i elementów politycznych wrogich na terenie gminy nie było(…)
d) Co do działalności MO słyszy się ze strony ludności narzekania na opieszałe reagowanie jej w sprawach ścigania przestępców oraz nałogowe oddawanie się pijaństwu, co do organów bezpieczeństwa publicznego ludność wyraża się pochlebnie, zaś współpraca ludności jak z MO tak i organami bezpieczeństwa publicznego istnieje bardzo życzliwa i szczera.
(…)
5) Różne.
Dla polepszenia bezpieczeństwa oraz porządku publicznego celu zabezpieczenia pewności jutra osadnika pożądanym jest dobór elementów w kadrach Milicji.

Z góry zastrzegam, że nie gloryfikuję komunizmu, a jedynie przedstawiam fakty zawarte w książce. Każdy może ocenić co jest w nich prawdą, a co propagandą.

http://www.olesnica.nienaltowski.net/Ut ... udowej.htm

NAPAD NA AMBULANS POCZTOWY

(wspomnienia)

Józef Królik
Stefan Szpak


WSPOMNIENIA
B. CZ£ONKA P.P.R. JÓZEFA KRÓLIKA Z OKRESU OD MIESI¡CA
KWIETNIA 1945- 17 STYCZNIA 1947r ORAZ TOW. STEFANA SZPAKA

Dokonano również napadu na ambulans pocztowy w pociągu Katowice- Wrocław i między Oleśnicą, a stacją Szczodre 2-ch sprawców zamachu wsiadło do ambulansu pocztowego i po zabiciu kier. ambulansu i sterroryzowaniu bronią pracownika zrabowali ponad milion złotych i inne przesyłki wartościowe, a następnie wyskoczyli pod stacją Szczodre. Sprawcy zostali po kilku latach ujęci i surowo ukarani.



PODPALENIE URZęDU SKARBOWEGO

(wspomnienia)

Józef Królik
Stefan Szpak


WSPOMNIENIA
B. CZ£ONKA P.P.R. JÓZEFA KRÓLIKA Z OKRESU OD MIESI¡CA
KWIETNIA 1945- 17 STYCZNIA 1947r ORAZ TOW. STEFANA SZPAKA

Notowano różne formy działalności elementów wrogich np. dokonano podpalenia b. Urzędu Skarbowego w Oleśnicy mieszczącego się przy ul. Zamkowej. Sprawcy w nocy wnieśli do Urzędu Skarbowego kanister z benzyną, którą podpalili dokumenty, oraz ułożyli 3-talerzowe miny przeciwczołgowe, oraz kilka granatów moździerzowych. Dzięki alarmowi ze strony woźnego sprawcy zbiegli, a wzniecony pożar udało się ugasić... eksplozji materiałów wybuchowych. Sprawców nie udało się wykryć. Jednak przez podpalenie dokonali zniszczenia znaczną część dokumentów konfiskalnych.



OGRANICZENIA W KURSOWANIU POCI¡GÓW WROC£AW-OLEŚNICA

(inf pochodzi z "Historii Śląska" M. Czapliński, E. Kaszuba, G. Wąs, R. Żerelik)

"Pierwszy polski prezydent Wrocławia Bolesław Drobner prosił podobno kolejarzy o nie uruchamianie linii kolejowej z Oleśnicy do Wrocławia, by szabrownicy nie mogli korzystać z pociągów."


ŚMIERć FUNKCJONARIUSZA SZWABIńSKIEGO

(wspomnienia)

Andrzej Więckowski Oleśnica 6.I.65r.




MOJE WSPOMNIENIA Z TAMTYCH DNI

Mówi Andrzej Więckowski- milicjant drużyny służbowej KPMO w Oleśnicy


Około 10 czerwca 1946r. Funkcjonariusze KPMO urządzili zabawę taneczną w POKu.
Na zabawie tej był między innymi również funkc. Szwabiński. W pewnej chwili wyszedł niespostrzeżenie z zabawy. Na powietrzu został uderzony łomem w głowę i wrzucony został do piwnicy. Po około dwu tygodniach ciało jego znalazło się w gruzach koło Komendy. Był on tu przyciągnięty. Nogi, które zwisały gdy był ciągnięty posiadały ślady pokaleczeń, a na spodniach były ślady rozerwań o wystające twardości. Na ulicy widoczny był wyraźny ślad że ciało było wleczone. Zginął śmiercią tragiczną z rąk nieustalonych sprawców mając około 23 lat.


ZABICIE CZTERECH MILICJANTÓW

(wspomnienia)

Józef Królik
Stefan Szpak


WSPOMNIENIA
B. CZ£ONKA P.P.R. JÓZEFA KRÓLIKA Z OKRESU OD MIESI¡CA
KWIETNIA 1945- 17 STYCZNIA 1947r ORAZ TOW. STEFANA SZPAKA


Pamiętam, że w m-cu czerwcu 1946r. około godz. 19.00 dwóch nieznanych osobników wstąpiło do sołtysa wsi Ułanów, żądając wydania motocykla. W tym czasie wszedł brat sołtysa, którego po wylegitymowaniu wypuszczono. Brat udał się na Posterunek MO Wabienice i złożył zameldowanie w/w. Na miejsce przybyli rowerami Z-ca Komendanta Posterunku MO tow. Marian GUC, oraz komendant ds. ORMO tow. Bitner Władysław. Osobnicy widząc zbliżających się milicjantów z bronią ukryli się za drzwiami pokoju, a następnie w czasie wejścia funkcjonariuszy do tego pokoju oddali strzały w tył głowy, które były śmiertelne. Zabrali rowery i pojechali w kierunku Poniatowic. Dyżurny Komendy Powiatowej MO otrzymał telefon, że w Poniatowicach pojawiło się dwóch osobników NN i z miejscowej poczty skradli motocykl udając się w kierunku Oleśnicy.
Na powyższy meldunek dyżurny KPMO dał polecenie kpr. Bednarkowi, aby dobrał 4-ch ludzi i zorganizował zasdzkę na szosie Poniatowice- Oleśnica. W Oleśnicy przy ul. Wojska Polskiego koło CPN NN osobnicy zostali zatrzymani. Faktycznie jechali oni na motorze zrabowanym w Poniatowicach. Tak kpr Bednarek jak również pozostali nie mieli doświadczenia w walce z bandami, w wyniku czego wszyscy zginęli. Przebieg wypadku był następujący: Kpr. Bednarek po zatrzymaniu tych osobników, jednego z zatrzymanych oddał pod nadzór pozostałym kolegom, a sam zaopiekował się drugim. Zabrał motocykl odjeżdżając w kierunku Komendy MO. Po przejechaniu kilku metrów bandyta siedzący z tyłu strzelił z pistoletu w tył głowy kpr Bednarkowi kładąc go trupem. Następnie zabiera mu pistolet maszynowy oraz otworzył ogień do pozostałych funkcjonariuszy zabijając ich.
Bandyci skoczyli na motor i wyjechali w NN kierunku. 4-ch poległych tow. z MO pochowano w jednej mogile na cmentarzu w Oleśnicy. Tow. z KPMO pamiętają o tej mogile i rok rocznie składają wieńce i kwiaty. Wszczęte natychmiastowe poszukiwania za zbiegłymi bandytami nie przyniosły pożądanych rezultatów. Po upływie około jednego m-ca jeden z nich został schwytany na terenie powiatu milickiego zupełnie w innej sprawie. W czasie śledztwa przyznał się, że jest członkiem bandy „OTTA” i wraz z kolegą w Oleśnicy zabili 4-ch milicjantów.
Ułanowie 2-ch.
Jak pamiętam drugi został aresztowany przez WUBP Wrocław wraz z całym sztabem. Początkowo do zarzuconego mu przestępstwa nie chciał się przyznać, jednak przeprowadzona konfrontacja z jego wspólnikiem zabójstw pozwoliła ustalić, że był on sprawcą zabójstwa wspomnianych towarzyszy z MO. Obaj otrzymali zasłużone wyroki wydane przez Wojskowy Sąd Rejonowy we Wrocławiu.
Poza podanym tak dla nas przykrym wypadkiem, jakie miało miejsce zabójstwo 4 tow. z MO podobnych faktów nie zanotowaliśmy.

Staram się odnaleźć tę mogiłę, niestety bez skutku. Uważam, że Ci milicjanci zasługują na jakąś tablicę pamiątkową.

Szkoda, że podobnych prac jak Kowala (na temat Olesnicy) nie powstaje więcej. Jak już pisałem, inne miasta mają umowy z Instytutami Historii i co roku powstają 2-3 prace, z których wybiera się najlepszą, za co miasta dają niewielką nagrodę pieniężna. Niekiedy i publikują całość lub część. Obecnie wszystkie prace na temat naszego miasta i okolic leżą na półkach w różnych instytutach UWr i PWr. Niektórzy magistranci (na usilną prośbę Pani Danuty Brylowskiej z DŻS) dostarczają kopię i wtedy można się zorientować co nowego znaleziono w archiwach.
Stąd prośba do Kowala1981 o umożliwienie zapoznania się z pracą po jej obronie.
Historia Oleśnicy po 1945 r. czeka na rozpracowanie.

kiedy otrzymałem wspomnienia pierwszych osadników, obiecałem że moja praca znajdzie się na 100% w Oleśnicy i zdania na pewno dotrzymam pozdrawiam
lukasz

Dodane po 41 minutach:

Mam pytanie odnośnie komend Milicji Obywatelskiej?? W roku 1945 w Oleśnicy znajdowały sie dwie komendy, Powiatowa oraz tzw. Komenda numer 2. Podobno w lipcu 1945 obie liczyły 80 funkcjonariuszy(mało prawdopodobne ale...). O ile adres jednej z nich jest mi znany(Roosvelta 10) o tyle druga to dla mnie zagadka. Nigdy nie spotkałem się nawet z małą wzmianką o tej komendzie?? Więc moja prośba jest o inf odnośnie tej komendy może ktoś wie gdzie się ona znajdowała?? Pozdrawiam

Dodane po 1 minutach:

dodam, że jedyną lakoniczną wzmiankę znalazłem w książce
Z. Tempskiego, Oleśnica miasto wież i róż (wiem co napiszecie odnośnie tej pozycji ale.....)

czy zna ktoś imiona pierwszych komendantów KPMO w Oleśnicy st. sierż. Kociołka i por. Nowaka??

£ukaszu, kiedy ukaże się Twoja praca? Obrona miała być w listopadzie. Burmistrz i radny czekają na nią, aby wyznaczyć dom do wywieszenia tablicy, na której będzie napisane, że w nim UB mordowało członków AK. Czy posiadasz informacje, że w tym domu także mordowano? Czy wywożono do Wrocławia, bo tam byli "specjaliści od wydobywania zeznań"?

czekam, kiedy moja promotor znajdzie czas i wyznaczy mi termin. Praca już jest zrobiona:) pozdr

Dodane po 21 minutach:

PUBP przekazywał zatrzymanych (nie tylko akowców) do: Wojskowej Prokuratury Rejonowej/WUBP we Wrocławiu/Prokuratury Sądu Okręgowego w Oleśnicy. Zatrzymanych żołnierzy radzieckich bądź też jeńców z armii Własowa/Ukraińców przekazywano do Komendy Wojennej(dopóki istniała) albo bezpośrednio do NKWD.

Jak napisała PO - już wykonano dwie tablice, przy czym nie podano jakich domów dotyczą i jaką mają treść. Czy treść odpowiada badaniom archiwalnym £ukasza, czy poglądom radnego. Wywieszą je jeśli zgodę wyrażą mieszkańcy. Jeśli jej nie wyrażą, to kto zapłaci za wykonanie tablic?

Kiedyś już pisano o tym na http://olesnica.mojeforum.net/temat-vt4 ... sc&start=0

Nieodżałowany Borysz pisał, że początkowo PUB był na ob. ul. Żeromskiego, potem został przeniesiony na ob. ul. 11 listopada. Czy napis na obydwu budynkach, że tam "... w latach 45-56 ..." - będzie prawdziwy? Niestety, ciągle mało znamy powojenną historię miasta. Takich studentów jak Kowal 1981 powinno być więcej i zachętą do zajmowania się historią miasta powinny być nagrody dla najlepszej pracy magisterskiej, licencjackiej, poświęconej Oleśnicy.

ciekawa informacja odnosnie ulicy S. Zeromskiego ale niestety nigdzie(AP, IPN, publikacje, wspomnienia) nie znalazlem informacji o tym zeby PUBP znajdowalo sie wlasnie tam. Moje przypuszczenie jest takie ze nastapila pomylka a mianowice ob ul. S. Zeromskiego jest równolegla do ob. ulicy 11 Listopada(Ogrodowa/Garten Strasse) i "pomylenie" ich nie jest zbyt klopotkiwe. Oczywiscie istnieje jeszcze jedna mozliwosc (tak jak napisal marekn) a mianowicie w zwiazku z tym ze obie ulice dzieli niewielka odleglosc mozliwe bylo zlokalizowanie pierwszej siedziby PUBP na ulicy S. Zeromskiego a nastepnie przeniesienie jej na 11 listopada ale okres w jakim UB miescilo by sie pod tym adresem nie mogl byc dluzszy niz pare dni nie wiecej niz 4 tygodnie(moze marzec 45, moze przelom marca/kwietnia).
pozdrawiam

Mam nadzieję, że już nawet obroniona Czy gdzieś/jakoś można się z nią zapoznać?

_________________
Paweł

POWIATOWY URZ¡D BEZPIECZEńSTWA PUBLICZNEGO W OLEŚNICY - dokumenty:
http://allegro.pl/karta-urlopowa-1948-z ... 99299.html
http://allegro.pl/przepustka-pracownika ... 90237.html

Z opisanych stron pochodzi rodzina mojego teścia, którego jak i mnie fascynuje historia.

Opisał mi historię brata swojego ojca, która bardzo pasuje do opisanego wspomnienia ale miała inny początek.

Sprawa rozegrała się również w 1946 roku we wsi Ułanów (dzisiejszy Dziadów Most). Doszło tu do morderstwa ale dwóch czerwonoarmistów z rąk Bronisława R. oraz jego kompana. Bronek oraz jego kompan należeli do AK i byli "dość aktywni". Podobno zostali ujęci i podczas próby ucieczki zastrzelili owych czerwonoarmistów nieopodal wsi i zbiegli w kierunku Oleśnicy. Dalsze następstwa ucieczki zgadzają się z opisanymi wspomnieniami. Babcia dodała, że Bronisław został postrzelony w nogę. Po ujęciu nie chciał się przyznać i być może to było powodem dalszych represji na rodzinie. Zatrzymano jego ojca i 15 letniego brata Kazika. Nie odbyło się bez tortur. Babci (matce Bronka i Kazika), która została na gospodarce przyszli towarzysze i zabrali krowy. Historia Bronisława skończyła się podobno na ul. Kleczkowskiej gdzie przy egzekucji był jego ojciec.

Bronek (jak wspomina babcia) będąc w AK ze swoim ojcem miał też dobre strony m.in. przeprowadzał przez granicę wielu żydów, którzy w podzięce ofiarowali rodzinie pieniądze, papiery wartościowe oraz akty własności. Babcia niezdająca sobie sprawy z ważności owych dokumentów ze śmiercią dziadka wszystkie spaliła.

Wóz z bronią, amunicją ich oddziału dalej tkwi zakopany gdzieś pomiędzy Ułanowem a £adnowem.

Pozdrawiam Jacek.