Historia Oleśnicy

Pierwszy mój temat na tym forum, zobaczymy jak się rozwinie . Jak zapewne szanowni forumowicze słyszeli, funkcjonuje teoria jakoby pozostałe na lotnisku samoloty były pocięte przez pracowników ZNTK. W związku z tym czy ktoś znalazł jakiegoś świadka tych wydarzeń ?? Pamiętajmy że mówimy tu o może nawet ponad setce maszyn, to nie mogła być jednorazowa akcja a długotrwała planowa operacja. Myśle że usłyszeć relacje o tym od osoby która brała w tym udział byłoby niesamowicie ciekawe i pomogłoby ustalić kilka brakujących puzzli w układance.

Dodam, że chodzi o samoloty, które Niemcy zniszczyli wycofując się z lotniska przed natarciem radzieckim. Ich liczba waha się w zależności od źródła: od 110 do ponad 200 maszyn.

_________________
Paweł

no właśnie z tą liczbą to też jest kwestia sporna 200 podają źródła radzieckie (pamiętajmy że dane o zdobyczach wojennych mogły być znacząco zawyżone!), nie wiem niestety jak wygląda to w opinii niemieckiej, świadek mógłby coś uściślić, na pewno było tych maszyn bardzo dużo , pamiętam jak jeden Pan opowiadał jak wykręcał "czerwone lampki" z samolotów stojących wzdłuż lasu (było to w latach 50'tych).

Wiem o czymś, co wiąże się z okresem mocno powojennym i sprzętem zdecydowanie nie niemieckiego pochodzenia. Onegdaj spotkałem lotnika, który przeprowadzał do Oleśnicy samoloty LLP w celu ich składowania i ewentualnej kasacji. Chodziło o konstrukcje typu Jak-9, Ił-2, Ił-10 używane w jednostkach bojowych na części do innych latających maszyn tych samych typów w czasach, gdy wprowadzano do eksploatacji samoloty nowszych generacji, w tym z napędem odrzutowym. Oleśnica była czymś, czym teraz jest Baza Statków Powietrznych w podkatowickich Mierzęcicach. Według wspomnień świadka, przygotowane do spisania ze stanu maszyny doprowadzano do stanu ledwo "zdatnego do użycia", zbierano je w formację przewodzoną przez samolot ze sprawnymi przyrządami pilotażowo-nawigacyjnymi i w warunkach dobrej widoczności przerzucano z całej Polski do Oleśnicy. Samo lotnisko przypominało z wyglądu hangar lotniskowca, taki był na nim tłok. Lotnicy, po przyprowadzeniu samolotów do Oleśnicy, powracali do swych jednostek drogą lądową, albo - jak mieli szczęście - "litką" (Li-2). Zgromadzony sprzęt był wstępnie kwalifikowany jako ZN (zapas nienaruszalny), jednak stany techniczne kwalifikowały go kasacji, co też stopniowo realizowano. Nie sądzę aby udało się szybko ustalic liczbę maszyn skasowanych samolotów - trzeba by długo grzebac w dawnych archiwach WLOP, znajdujących się obecnie w Rembertowie.
Paweł

Wydaje mi się, że poniemieckie maszyny musiały zostać jakoś "zagospodarowane" by zrobić miejsce samolotom radzieckim, które atakowały Festung Breslau. Kolega Alkali napisał, że "bratnia armia" stała na lotnisku co najmniej do grudnia 1947r.
Z tego co wiemy, Niemcy niszczyli swój sprzęt wrzucając do kabiny granat. Czy Rosjanie ładowali te pozostałości na wagony i wio na wschód? Paweł, wiesz coś o takich przypadkach? Czy sprzęt ten jako do cna wraży był cięty niezależnie od stanu na żyletki?

Możemy wstępnie ustalić, że opisane przez korupa "cmentarzysko" działało w Oleśnicy pomiędzy 1950/51 (pierwsze maszyny odrzutowe), a jesienią 1955 - przenosiny do Oleśnicy TOSWL. Pokrywałoby się to z tym, co napisał Mateusz - o "wykręcaczu" czerwonych lampek w latach 50

Na mocy aneksu do umowy o "braterskiej pomocy", czy czymś takim, Wielki Brat automatycznie stawał się właścicielem wszelkiego niemieckiego mienia, cywilnego i wojskowego, na terenach zajętych przez Armię Czerwoną. Jeszcze przed zakończeniem wojny Rosjanie zbierali wraki wszystkiego jak się tylko dało. Pozyskiwali z nich głónie wysokogatunkową stal i metale nieżelazne. W przypadku samolotów, obiektem porządania były także przyrządy pilotażowo nawigacyjne, które można było wykorzystac na częsci. Z tego względu wraki, niemal bez względu na ich stan, ładowano na wagony i wysyłano do Sojuza. Inna sprawa, że w punktach przyjmowania tego typu dóbr pracowali znawcy, którzy potrafili rozpoznac unikalne elementy wyposażenia i skierowac je do badań, zamiast na przetop.
Jestem zatem przekonany, że gdy Oleśnicę przejęły władze polskie nic niemieckiego już tam nie było. Oczywiście wyjątki się zdarzają i do tej pory na obrzeżach lotnisk wala się sporo poniemieckiego śmiecia. Jednak takie wraki, jak te przedstawione na Forum stanowiły mienie radzieckie i były przez odpowiednie władze zagospodarowywane. Z "wieści gminnych" wiem, iż na niekórych lotnikach wraki stały sobie spokojnie jeszcze długo, ku uciesze lokalnej ludności (£ambinowice na przykład), bo żadna władza się nimi nie zajmowała.
Co do wspomnianych wjątków, o trafiłem przypadkiem na inną rzecz, aczkolwiek nie związaną z samolotami. Na terenach przynajmniej dwóch jednostek na ziemiach "odzyskanych", jeszcze do lat sześcdziesiątych, znajdowały się niemieckie pojazdy różnych typów. Jeden ze świadków wspomina, iż na ogrodzonym terenie przylegającym do ZN stało zakonserwowanych kilkanaście ciężarówek i pojazdów opancerzonych. Ich stan wizualny nie był nalepszy, ale od smaru aż kapało. Zatem nie wszystko trafiło się "wyzwolicielom". A z drugiej strony po co przechowywano stare ciężarówki?
A historię o dziesiątkach parowozów stojących onegdaj w rejonie Malborka (bądź Tczewa, bo różne wersje słyszałem) znacie? Ponoc trzymano je na wypadek ataku jądrowego, kiedy żaden elektrowóz, ani spalinówka, nie ruszy.
Paweł

W jednym z artykułów w ostatnim "Oleśniczaninie" (nr 237/41, str. 11), autorka powołuję się na monografię Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego. Jednym z jej autorów jest Stanisław Heidner. W tekście pojawia się także pan Zbigniew Winnicki, "który w firmie przy ul. Moniuszki przepracował czterdzieści lat."

Może w monografii będzie jakaś wzmianka o samolotach? Warto byłoby dotrzeć też np. do pana Winnickiego bądź innych długoletnich pracowników ZNTK.

_________________
Paweł